Safranbolu nedir, neden önemli?

Safranbolu, Karabük iline bağlı, Osmanlı dönemi kent dokusunu özgün biçimde koruyan yapıları sayesinde 1994 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmış tarihi bir şehirdir.[4] Geleneksel Safranbolu evleri, hanlar, hamamlar ve arasta çarşısı, Osmanlı şehir yaşamını bütünlüklü biçimde yansıtan nadir örnekler arasında gösterilir.[1]

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Safranbolu’yu kültürel kimlik, ekonomik durum ve kentsel gelişim arasındaki ilişkinin etkileyici bir örneği olarak tanımlar.[4] Bu özellikleriyle şehir, mimarlık, şehir planlama ve kültürel miras turizmi alanlarında hem araştırmacılar hem de ziyaretçiler için güncelliğini koruyan bir odak noktasıdır.

UNESCO mirası ve 30. yılın yansımaları

Nirvana Haber’in aktardığına göre Safranbolu, Osmanlı kent dokusunun sokak düzeni, ticari yapıları ve konut mimarisiyle birlikte bütünsel olarak korunduğu ender yerleşimlerden biridir; bu nedenle Safranbolu evleri UNESCO tarafından “korunmaya değer dünya mirası” olarak tescillenmiştir.[1] Evlerin eğimli araziye uyumlu, manzara ve güneş ışığını kesmeyecek şekilde planlanmış olması, günümüz sürdürülebilir mimarlık tartışmalarında örnek gösterilmektedir.[1]

Safranbolu’nun UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girişinin 30. yıl dönümü 2024’te Karabük Valiliği ve Safranbolu Belediyesi öncülüğünde çeşitli etkinliklerle kutlandı.[6][7] Sergiler, paneller ve kültür-sanat programlarıyla hem şehir içi farkındalık artırıldı hem de ulusal düzeyde Safranbolu’nun görünürlüğü güçlendirildi; bu da kültür turizmi talebine doğrudan yansıyan bir etki oluşturdu.[6][7]

Turizm trendleri, panoramik turlar ve dijital tanıtım

Afyon Haber Türk’te yer alan habere göre UNESCO Dünya Mirası Şehri Safranbolu’nun eşsiz mimarisi, panoramik turlar aracılığıyla yeni bir bakış açısıyla ziyaretçilere sunulmaya başlandı.[3] Bu turlar, şehrin tarihi dokusunu 360 derece deneyimlemeyi sağlayarak hem fotoğrafçılık meraklılarını hem de sosyal medyada içerik üreten genç kitleleri Safranbolu’ya çekiyor.[3]

Karabük Valiliği ve yerel kurumların düzenlediği UNESCO 30. yıl etkinliklerinde miras bilincini güçlendirmeye yönelik atölyeler, öğrenci programları ve geleneksel el sanatları tanıtımları da öne çıktı.[7] Böylece Safranbolu, yalnızca turistik bir destinasyon olmanın ötesine geçerek yerel halkı da içine alan, kültürel sürekliliğe dayalı ve dijital kanallarla desteklenen sürdürülebilir bir turizm modeli geliştirmektedir.