İtalya’ya Genel Bakış: Akdeniz’in Stratejik Ülkesi

İtalya, Avrupa Birliği’nin üçüncü, dünyanın ise sekizinci büyük ekonomisi olarak tanımlanan; sanayi, hizmetler ve turizmde güçlü bir yapıya sahip bir Akdeniz ülkesidir.[8] Tarihi şehirleri, kültürel mirası, tasarım ve moda alanındaki küresel etkisiyle hem Avrupa’da hem de dünyada yumuşak gücü yüksek bir aktör konumundadır.

Ülke ekonomisi; otomotiv, makine, kimya, gıda işleme, tekstil, lüks tüketim ve turizm sektörleri üzerine kuruludur.[8] Son yıllarda İtalya, yeşil dönüşüm, döngüsel ekonomi ve dijitalleşme odaklı politikalarla üretim modelini güncellemeye, enerji verimliliği ve inovasyon üzerinden rekabet gücünü artırmaya çalışmaktadır.

İtalya’nın Akdeniz’deki jeostratejik konumu, onu Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu arasında doğal bir köprü haline getirmektedir. Bu konum, enerji hatları, lojistik, göç yönetimi ve güvenlik politikaları açısından ülkeyi Türkiye ile birlikte hareket etmeye yönelten önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır.[1][4]

Türkiye-İtalya İlişkilerinde Yeni Dönem

Türkiye-İtalya ilişkileri son yıllarda hem siyasi hem ekonomik düzeyde belirgin biçimde güçlenmiştir. TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay, Türkiye-İtalya ilişkilerinin "çok ciddi şekilde gelişmekte" olduğunu, bu gelişmede Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Meloni arasındaki yakın diyaloğun önemli rol oynadığını ifade etmektedir.[1] Bu diyalog, NATO, AB ve Akdeniz bağlamındaki ortak dosyalarla da desteklenmektedir.

29 Nisan 2025’te Roma’da gerçekleştirilen 4. Türkiye-İtalya Hükümetlerarası Zirvesi, ikili ilişkilerin kurumsal bir çerçevede derinleştirilmesi açısından kritik bir dönüm noktası olmuştur.[2][7] Zirve vesilesiyle savunma, havacılık, bilişim, siber güvenlik, altyapı, sürdürülebilir enerji, döngüsel ekonomi ve ileri üretim teknolojileri gibi alanlarda iş birliğini geliştirmeye yönelik forumlar ve sektörel oturumlar düzenlenmiştir.[2]

İletişim Başkanlığı’nın duyurduğu üzere, son dönemde Türkiye ile İtalya arasında 11 anlaşma imzalanmış; bu anlaşmalar enerji, savunma sanayi, sanayi iş birliği, kültür ve eğitim gibi alanlarda çerçeve ve uygulama protokollerini içermektedir.[6][7] Böylece iki ülke, klasik ticaret ilişkilerinin ötesine geçerek, güvenlikten teknolojiye uzanan çok boyutlu bir ortaklık modeli inşa etmektedir.

Ticaret, Yatırım ve Geleceğin İş Birliği Alanları

İtalya, Türkiye’nin Avrupa Birliği içindeki en önemli ticaret ortaklarından biridir. İtalyan Ticaret ve Sanayi Odası verilerine göre, Türkiye-İtalya ticaret hacmi 2024 yılında yaklaşık 33 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır.[3] 2025’in ilk sekiz ayında 27,6 milyar dolar olarak kaydedilen hacmin yıl sonunda 35 milyar doları aşması beklenirken, kısa vadeli hedef 40 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmaktır.[3][9]

Bu ticaret ilişkilerinde otomotiv, makine ve ekipman, kimya ürünleri, tekstil ve hazır giyim, gıda ve içecek, enerji ekipmanları ve savunma sanayii öne çıkan sektörlerdir.[3][8] İtalya’nın tasarım ve marka gücü ile Türkiye’nin esnek ve rekabetçi üretim kapasitesinin birleşmesi, iki ülkeyi küresel değer zincirlerinde tamamlayıcı ortaklar haline getirmektedir.[3]

İtalyan ve Türk iş çevreleri, sürdürülebilirlik, dijital dönüşüm, inovasyon ve yetenek gelişimini yeni dönemin ana eksenleri olarak tanımlamaktadır.[3][9] Savunma sanayinde teknoloji ortaklıkları, enerji ve mobilite alanında ortak projeler ve tarım-gıda sektöründe "food diplomacy" yaklaşımı, önümüzdeki yıllarda hem Türkiye hem de İtalya ekonomisine yeni yatırım ve istihdam imkânları sunması beklenen başlıca iş birliği alanlarıdır.[3]