Doğum izni nedir?
Doğum izni, çalışan anne ve babalara doğum öncesi ve sonrasında tanınan, işten uzaklaşıp bebeğin bakımı ve annenin iyileşmesine odaklanmalarını sağlayan yasal izin süresidir.
Türkiye’de yıllardır uygulanan sistemde kadın çalışanlar için doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli analık izni temel hak olarak kabul edilmektedir.
Çoğul gebelik, erken doğum veya sağlık sorunları gibi durumlarda bu süreler hekim raporuna göre uyarlanabilmekte, doğum öncesinde kullanılmayan izinler doğum sonrasına eklenerek anne ve bebek lehine esneklik tanınmaktadır.
Yeni düzenleme ile gelecek değişiklikler
Gündemdeki yeni doğum izni paketiyle birlikte, halihazırda 16 hafta olan ücretli analık izninin 24 haftaya, yani yaklaşık 6 aya çıkarılması hedeflenmektedir.
Taslak çalışmalarda hem kamu hem özel sektörde çalışan anneler için aynı sürelerin geçerli olması ve böylece doğum izni haklarında statü farkının azaltılması öngörülmektedir.
Ayrıca, bazı izin sürelerinin “ebeveyn izni” mantığıyla anne ve baba arasında paylaşılabilmesi, koruyucu ailelere özel izin getirilmesi ve doğum izninin aileyi merkeze alan daha geniş bir sosyal paketle desteklenmesi planlanmaktadır.
Babalık izni ve ücretsiz izinler
Mevcut uygulamada özel sektörde babalık izni genellikle 5 günle sınırlıyken, yeni düzenleme ile bu sürenin 10 güne çıkarılması ve kamudaki babalık izinlerinin de güçlendirilmesi beklenmektedir.
Taslağa göre, babalık izninin artırılması ve bazı dönemlerde ebeveyn temelli esnek kullanım hakkı tanınmasıyla, doğum sonrası erken dönemde babaların da bakım sürecine daha aktif katılımı amaçlanmaktadır.
Ücretsiz izin tarafında ise, şu anda işçilere tanınan 6 aylık ücretsiz izin hakkının memurlarda olduğu gibi 2 yıla kadar uzatılması ve süt izni sürelerinin kamu–özel farkı olmadan tüm anneler için güçlendirilmesi gündemdedir.