TOKİ başvuru şartları nedir?
TOKİ başvuru şartları, Toplu Konut İdaresi tarafından yürütülen sosyal konut projelerine kimlerin hangi koşullarda başvurabileceğini belirleyen resmi kriterlerdir. Özellikle dar ve orta gelir grubundaki vatandaşlara uygun taksitlerle konut sağlamak amacıyla hazırlanmış bu şartlar, her yeni proje döneminde güncellenebilmektedir.
Genel çerçevede T.C. vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmak, konut sahibi olmamak ve belirlenen gelir sınırının altında bir hane gelirine sahip olmak temel koşullardır. 2025’te açıklanan geniş ölçekli projelerde ise bu şartlara ek olarak vatandaşlık süresi, ikamet zorunluluğu ve başvuru kategorisine göre değişen özel kriterler de getirilmiştir.
Gelir, konut ve ikamet şartları
TOKİ’nin sosyal konut projelerinde en önemli unsurlardan biri aylık hane halkı geliridir. Resmi düzenlemelerde başvuru sahibinin, eşinin ve velayeti altındaki çocuklarının toplam net gelirinin belirlenen üst limiti geçmemesi gerekir; bu limit İstanbul için daha yüksek, diğer iller için daha düşüktür ve başvuru dönemindeki ekonomik koşullara göre güncellenir. 2025 projelerinde ayrıca son 12 ayın ortalama geliri dikkate alınarak ihtiyaç sahiplerinin tespiti amaçlanmaktadır.
Konut sahibi olmama şartı, başvuru sahibinin kendisi, eşi ve velayeti altındaki çocuklar üzerine Türkiye sınırları içinde tapuda kayıtlı bağımsız bir konut bulunmamasını öngörür. Tarla, bağ, bahçe, köy evi ve işyeri genellikle bu kapsam dışında tutulurken, hisseli gayrimenkuller belirli projelerde esnek şekilde değerlendirilebilmektedir. İkamet şartı ise çoğu proje için başvuru yapılacak il veya ilçede en az 1 yıldır oturmayı ya da o ilin nüfusuna kayıtlı olmayı gerektirir; böylece konutların öncelikle o bölgede yaşayanlara tahsis edilmesi sağlanır.
Genç, emekli, engelli ve özel kategoriler
2025 TOKİ başvuru şartlarının en dikkat çeken yönlerinden biri, farklı gruplar için tanımlanan özel kategorilerdir. Genç kategorisinde genellikle 18–30 yaş arasındaki başvuru sahiplerine kontenjan ayrılırken, bu grupta sadece başvuru sahibinin değil anne ve babasının üzerine kayıtlı konut bulunmaması şartı da aranmaktadır. Böylece ilk kez ev sahibi olacak ve ailesi de ev sahibi olmayan gençlerin önceliklendirilmesi hedeflenir.
Emekli ve engelli başvuru sahiplerine yönelik kategorilerde hem kura aşamasında ek kontenjanlar tanımlanmakta hem de ödeme koşullarında görece daha avantajlı seçenekler sunulabilmektedir. Şehit aileleri, terör, harp ve vazife malulleri ile dul ve yetimlere yönelik kategorilerde ise gelir ve konut sahibi olmama şartları büyük ölçüde esnetilir; ancak hak sahipliğini gösteren resmi belgelerin mutlaka ibraz edilmesi gerekir.
Başvuru süreci ve nelere dikkat etmeli?
TOKİ konut başvuruları genellikle e-Devlet üzerinden yapılan dijital başvurular ve yetkili bankalar üzerinden yürütülen başvurular şeklinde iki kanaldan alınmaktadır. e-Devlet’teki ilgili hizmet üzerinden proje seçilerek şartlar incelenir, kimlik ve iletişim bilgileri doğrulanır ve başvuru bedelinin yatırıldığı banka dekontu sisteme işlenir. Banka şubelerinde ise başvuru formu doldurulur, kimlik ibraz edilir ve başvuru ücreti yatırılarak süreç tamamlanır.
Bir hane halkı adına yalnızca tek başvuru yapılabilmesi, daha önce TOKİ’den konut almış veya konut kredisi kullanmış olanlara çoğu projede yeniden başvuru hakkı tanınmaması ve yanlış beyanda bulunulması durumunda başvurunun iptali gibi kurallar, sürecin en kritik noktalarıdır. Bu nedenle başvuru yapmadan önce ilgili projenin bilgilendirme formu, TOKİ’nin resmi başvuru şartları sayfası ve e-Devlet ekranındaki açıklamaların dikkatle okunması, hak kaybı yaşamamak için zorunludur.